Przestrojnik trawnik (Aphantopus hyperantus)

W lipcu często obserwuję w moim ogrodzie ciekawego przedstawiciela rodziny rusałkowatych (Nymphalidae). Skromnie ubarwiony brązowy motyl średniej wielkości z bardzo kontrastowymi "oczkami" na skrzydłach to przestrojnik trawnik (Aphantopus hyperantus).


Photo: @bowess CC BY-SA 4.0

Dorosłe przestojniki pojawiają się przez stosunkowo krótki czas - można je obserwować mniej więcej od połowy czerwca, przez cały lipiec i pierwszą dekadę sierpnia.W roku występuje tylko jedno pokolenie.
Przestojnik trawnik to spory motyl - rozpiętość jego skrzydeł sięga nieco powyżej 4 cm. Charakterystyczną cechą tego motyla jest to, że siedzą zwykle ze złożonymi skrzydłami stąd też wzór oczkek, które mają działać w pewnym stopniu odstraszająco, są znacznie wyraźniejsze właśnie na spodniej stronie skrzydeł. Przestojnik trawnik siaduje z rozłożonymi skrzydlami jedynie w chłodne dni, gdy chce się nieco rozgrzać - wtedy widać jego wierzchnią stronę skrzydeł, również brązową, z mniejszymi i mniej kontrastowymi oczkami.


Photo: @bowess CC BY-SA 4.0

Motyle te zwykle obserwować można z układem skrzydeł, w kórym widoczna jest cała powierzchnia skrzydła tylnego i tylko fragment skrzydła przedniego. Wówczas możemy mieć pewność co do obserowanego gatunku - u przestojnika trawnika na tylnym skrzydle występuje pięć oczek w układze 2+3. Oczka są okrągłe i trójbarwne: żółta obwódka, czarna "tęczówka" i biały środek.


Photo: @bowess CC BY-SA 4.0

Dorosłe przestojniki żywią się nektarem. Za zdjęciu osobnik spija nektar z kwiatów lebiodki pospolitej (Origanum vulgare) - oregano.
Gąsienice żerują na pospolitych gatunkach traw, zatem nie czynią szkód w ogrodach. Po wykluciu się z jaj gąsienice prowadzą dzienny tryb życia. Zimują w warstwie ściółki - zeschłej roślinności. Wiosną, po wyjściu z hibernacji przechodzą na nocny tryb życia i tak żeruja i rosną aż do przepoczwarzenia.

Przestojnika trawnika zaobserwować można nie tylko w ogrodach. Występuje również w lasach (często lata wzdłuż dróg, więc łatwo wypatrzyć go na spacerze), wzdłuż śródpolnych zakrzaczeń, mniejszych skupisk drzew.

Zdjęcia udostępniam na licencji Creative Commons - uznanie autorstwa, na tych samych warunkach.

Przestrojnik trawnik (Aphantopus hyperantus), Twardogóra, Dolny Śląsk, Polska, 10 lipca 2024
Ringlet, der Braune Waldvogel, Twardogora, Lower Silesia, Poland, taken 10th July 2024
Camera: Lumix DMC-FZ1000