Mniej błędów, więcej głosów #23
Czas na jakiś lekki wakacyjny post bez jakichś większych zawiłości. Dziś o błędzie naprawdę łatwym do wyeliminowania, a powracającym. Dlaczego? A dlatego, że autokorekta nie wskaże nieprawidłowej formy jako błędnej. Trudniejsza do wyjaśnienia jest geneza błędnego użycia słowa jakiś. Być może przyczynia się do tego niechlujstwo w wymawianiu słów, być może mówienie bez rozumienia. Efektem jest zagęszczenie błędów tego typu w serwisach społecznościowych.
23. Kiedy jakiś, a kiedy jakichś?
1. Jakiś
Jakiś to zaimek nieokreślony liczby pojedynczej rodzaju męskiego (jakaś - r. żeński, jakieś - r. nijaki). Używamy go, gdy mówimy lub piszemy o osobniku lub obiekcie bez precyzowania jego cech, występuje również w kilku związkach frazeologicznych (głównie dotyczących czasu:za jakiś czas, za jakąś godzinę, za jakiś kwadrans, po jakimś czasie).
Za pomocą słowa jakiś wyrazić możemy niepewność co do naszej oceny podmiotu, nasze skonfundowanie:
- Wydawał się dziś jakiś zmęczony.
- Ten film był jakiś dziwny.
- Jesteś dziś jakiś taki niewyraźny.
Jakiś bywa również używany jako antonim nijakiego:
- Musisz być wyrazisty! Musisz być jakiś!
Jakiś to zaimek w mianowniku (kto? co?):
- To był chyba (kto?) jakiś pracownik banku.
- Czy sprzedają tam (co?) jakiś jogurt bałkański?
- Wszedł tu (kto?) jakiś chłopak.
- To musiał być (co?) jakiś wyjątek od reguły.
Dla obiektów nieożywionych rodzaju męskiego jest to również forma biernika:
- Widzę (co?) jakiś dziwny obiekt latający.
- Kup (co?) jakiś płyn do prania.
- Przywieź mi proszę (co?) jakiś nowy magnes do kolekcji.
Jakiś to również forma wołacza, jest ona jednak rzadko używana.
Zaimek jakiś występuje wyłącznie przed rzeczownikami w liczbie pojedynczej.
2. Jakichś
Zaimki jakiś, jakaś, jakieś odmieniają się przez liczby i przypadki. Jakichś to ich jedyna poprawna forma dla dopełniacza i miejscownika liczby mnogiej rodzaju niemęskoosobowego oraz dopełniacza, biernika i miejscownika rodzaju męskoosobowego.
Jakichś to forma dopełniacza (kogo? czego?):
- Mają przyjąć kontyngent (kogo?) jakichś żołnierzy.
- Może jesienią uda się pozyskać (kogo?) jakichś nowych bramkarzy dla drużyny.
- Dlaczego nie sprzedają tu (czego?) jakichś większych ubrań?
- Chciał, aby pojawiało się więcej (czego?) jakichś kontrowersyjnych postów.
miejscownika (o kim? o czym?):
- Mówił (o kim?) o jakichś nieznajomych kobietach.
- Śpiewa (o czym?) o jakichś sępach miłości.
- Pisze pracę magisterską (o czym?) o jakichś wymarłych ssakach.
oraz biernika (dla rodzaju męskoosobowego; wyłącznie pytanie "kogo?"):
- Spotkał (kogo?) jakichś studentów z Hiszpanii.
- Opisał (kogo?) jakichś swoich dalekich krewnych.
- Zaprosili na sesję (kogo?) jakichś mieszkańców stolicy.
Zaimek jakichś występuje wyłącznie przed rzeczownikami w liczbie mnogiej.
Zatem aby zastosować prawidłowo zaimki jakiś i jakichś wystarczy pamiętać, że pierwszy towarzyszy rzeczownikom rodzaju męskiego w liczbie pojedynczej, a drugi rzeczownikom rodzaju męskoosobowego i niemęskoosobowego w liczbie mnogiej.
Coś dla wzrokowców - odmiana przez przypadki jakiegoś wpisu i jakiegoś blogera.
Liczba pojedyncza | Liczba mnoga | |
---|---|---|
mianownik | jakiś wpis, jakiś bloger | jakieś wpisy, jacyś blogerzy |
dopełniacz | jakiegoś wpisu, jakiegoś blogera | jakichś wpisów, jakichś blogerów |
celownik | jakiemuś wpisowi, jakiemuś blogerowi | jakimś wpisom, jakimś blogerom |
biernik | jakiś wpis, jakiegoś blogera | jakieś wpisy, jakichś blogerów |
narzędnik | jakimś wpisem, jakimś blogerem | jakimiś wpisami, jakimiś blogerami |
miejscownik | jakimś wpisie, jakimś blogerze | jakichś wpisach, jakichś blogerach |
wołacz | jakiś wpisie, jakiś blogerze | jakieś wpisy, jacyś blogerzy |
Pamiętajmy! Jeśli piszemy i mówimy o jakichś rzeczownikach w liczbie mnogiej, to nie możemy zgubić 'ch' w końcówce.
Jakiś może być wyłącznie rzeczownik liczby pojedynczej.
Garść steemitowych błędów
- Za pisanie
jakiśpostów i do tego sam nic nie muszę płacić!? - Myślisz pewnie o
jakiśplastikowych bublach (...). - Ogólnie gotowanie czy tam robienie
jakiśrzeczy w kuchni nie jest moją jakąś mocną stroną (...). - (...) osoby, które nie dopuszczają się
jakiśmocnych nadużyć sieci lub nie robią tego wcale. - Dzięki, szukałem właśnie
jakiśnowych seriali (...). - (...) myślałem, że korzystasz z
jakiściekawych narzędzi.
Comments