Dziwaczek jalapa (Mirabilis jalapa)

Oto moje dziwaczki. Wyhodowane z nasion zebranych z chodnika. Nieco dalsza sąsiadka moich rodziców obsadziła dziwaczkami i malwami wąski pasek ziemi pomiędzy chodnikiem a płotem. Co roku wyrastają piękne samosiejki i wygląda to rewelacyjnie, a dojrzałe nasiona dziwaczków wysypują się nie tylko pod rośliny, ale też pod nogi przechodniów. Podniosłam w zeszłym roku jakieś 20 nasionek i mam teraz dziwaczki u siebie.

Dziwaczek jalapa (Mirabilis jalapa) pochodzi z Meksyku. Lubi słoneczne stanowiska. Dziwaczki otwierają kwiaty późnym popołudniem, stąd ich angielska nazwa four o'clock flower. Kwiaty są otwarte i pachną przez całą noc wabiąc zapylające je ćmy. Rano się zamykają. Nie zdziwi Was teraz zapewne nazwa rodziny, do której należy dziwaczek - nocnicowate (Nyctaginaceae).

W ojczyźnie i w krajach o cieplejszym klimacie dziwaczki są wieloletnie. W Polsce rosną jako jednoroczne, ale są bardzo łatwe w uprawie i regularnie wyrastają jako samosiejki.

Dziwaczki mają niezwykłe kwiaty. Na jednej roślinie mogą występować kwiaty o różnym ubarwieniu - jednolicie żółte, różowe lub białe, ze sekcją o innym kolorze, z paskami lub plamkami koloru. Dodatkowo kwiaty zmieniają kolor z czasem - żółte dojrzewając stają się ciemnoróżowe, a białe jasnofioletowe.

Mistrzowie marketingu z Allegro często sprzedają nasiona dziwaczka jako "kwiat świecący w ciemności". Jest to bardzo kiepski chwyt, gdyż dziwaczek tak naprawdę nie będzie nam świecił w ogródku. W każdej plotce jest jednak ziarenko prawdy - w 2005 roku hiszpańscy botanicy odkryli, że kwiaty dziwaczka (szczególnie te żółte) wykazują właściwości fluorescencyjne, co można zaobserwować w świetle ultrafioletowym. Zatem bukiet dziwaczków może ciekawie wyglądać w niektórych klubach, gdzie podczas dyskotek i koncertów włączane są lampy UV.

Choć jednak nieświecące, to i tak dziwaczki sprawdzą się w ogrodzie - są śliczne, niewymagające i pięknie pachną.

Zdjęcia udostępniam na licencji Creative Commons - uznanie autorstwa, na tych samych warunkach.
Photo: @bowess CC BY-SA 4.0

Dziwaczek jalapa, dziwaczek peruwiański (Mirabilis jalapa), Twardogóra, Dolny Śląsk, Polska, 9 lipca 2022
Marvel of Peru or four o'clock flower (Mirabilis jalapa), Twardogóra, Lower Silesia, Poland, taken 9 July 2022
Camera: Lumix DMC-FZ1000