Bąk brązowy (Tabanus sudeticus)

Bąk brązowy (Tabanus sudeticus) to największy z europejskich przedstawicieli rodziny bąkowatych (Tabanidae). Charakteryzuje go iście krolewski lot - brzmi jak owadzie Air Force. Przez niezbyt przyjemnych krewniaków, z którymi bywa mylony ma u ludzi niezbyt dobrą opinię. Jednak w odróżnieniu od mniejszego bąka bydlęcego czy muchy końskiej (prawidłowo jusznica deszczowa) samice, bo tylko samice kąsają i wysysają krew bydła, bardzo rzadko atakują ludzi. W każdym razie fotografowana modelka - samica, nie miała najmniejszej ochoty na próbowanie mojej krwi.


Photo: @bowess CC BY-SA 4.0

Całkowicie niegroźne samce łatwo poznać po liżacym aparacie gębowym, ale przede wszystkim po tym, że pola oczu złożonych stykają się ze sobą. U samicy oczy są rozdzielone. Owad jest duży i takie szczegóły można dostrzec gołym okiem.
Bąk brązowy w odróżnieniu od kąsającego również ludzi bąka bydlęcego można odróżnić po kolorze wielkich oczu. Bąk brązowy - oczy brązowe, bąk bydlęcy - oczy zielone. Jeszcze łatwiej spojrzeć na odwłok - bąk brązowy ma znacznie bardziej kontrastowe wzorki na odwłoku, taka trochę odwrócona kolorami osa. Bąk bydlęcy nie jest aż tak kontrastowo ubarwiony - po prostu ciemniejszy brąz z jaśniejszym brązem.

Photo: @bowess CC BY-SA 4.0

Bąki brązowe osiągają nawet 25 mm długości ciała. Latają z głośnym i niskim brzękiem - już "na ucho" wiadomo, że leci duży owad.
Samice są krwiopijne, gdyż potrzebują wysokoenergetycznego pokarmu, aby złożyć jaja. Samce odżywiają się pyłkiem i nektarem. Jaja są składane na roślinach, a larwy żyją sobie na powierzchni ziemi żywiąc się tak naprawdę czymkolwiek - zjedzą i rozkładające się zielone cześci roślin, i opadłe owoce, i drobne zwierzęta.


Photo: @bowess CC BY-SA 4.0

W jakim stopniu bąk brązowy może być niebezpieczny dla człowieka? W niewielkim. Ciężki i hałaśliwy lot powoduje, że raczej nie zaskoczy nas swoją obecnością. Nie dobierze się do naszej krwi podstępem. Samice interesują się raczej obiektami o gabarytach i zapachach charakterystycznych dla dużych kopytnych.
Lepiej jedank uważać, gdyż cała rodzina bąkowatych, a właściwie kąsające samice mogą na swych aparatach gębowych przenosić rozmaite bakterie, świdrowce i nicienie. W przypadku bąka brązowego wykryto możliwość przenoszenia boreliozy.

Samica na zdjęciach ma pomiędzy segmentami odwłoka igiełkę świerka białego Conica. Próbowałam ją delikatnie wyjąć, ale mi się nie udało. Segmenty wykazują pewną ruchomość i myślę, że igiełka podczas ruchu owada wypadnie.

Zdjęcia udostępniam na licencji Creative Commons - uznanie autorstwa, na tych samych warunkach.

Bąk brązowy (Tabanus sudeticus), Twardogóra, Dolny Śląsk, Polska, 29 czerwca 2024
Dark giant horsefly, die Pferdebremse, Twardogora, Lower Silesia, Poland, taken 29th June 2024
Camera: Lumix DMC-FZ1000