Kiedy zaczęłam zastanawiać się, co gra mi w głowie na hasło „ścieżka dźwiękowa”, okazało się, że nie mam jednej jedynej, o której mogłabym napisać „najlepsza”, „soundtrack życia”. Jednak pomyślałam, że wiele muzycznych motywów, które odgwiżdżę, odśpiewam, rozpoznam po kilku nutach zawsze i wszędzie, łączy postać ich kompozytora – człowieka, któremu udała się rzecz niezwykła: przez lata tworzył polskie konteksty kulturowe. Kilka dźwięków jego kompozycji to dla wielu Polaków klucz do całego wachlarza skojarzeń – z fabułami, postaciami, cytatami.

Jerzy „Duduś” Matuszkiewicz urodził się w 1928 roku. Mieszkał z rodziną w Jaśle, we Lwowie, a po wojnie w Krakowie. W wieku pięciu lat umiał już odgrywać melodie na fortepianie, później uczył się gry na akordeonie, klarnecie, ale w jego karierze jazzmana numerem jeden jest saksofon.
Jako młody chłopak zarabiał graniem w orkiestrze Kazimierza Turewicza i fotografowaniem – ta pasja zdecydowała o późniejszych studiach na wydziale operatorskim łódzkiej filmówki. W Łodzi Matuszkiewicz studiował, grał jazz, założył grupę Melomani (grali do 1958 roku) i poznał swoją żonę.

Zdjęcie Melomanów z artykułu Legenda katakumb - Jerzy „Duduś” Matuszkiewicz.

Grać początkowo nie było łatwo, gdyż imperialistyczna kultura była niemile widziana przez ówczesne władze, a wykonywania i słuchania jazzu całkowicie zakazano. Muzycy nazwali ten czas „okresem katakumb”, gdyż tworzyli wówczas prawdziwe jazzowe podziemie. Odwilż nastała po roku 1955. Jazz został oficjalnie zaakceptowany, powoli dorastało nowe pokolenie jazzmanów grających w nowych stylach i nurtach. Tymczasem „Duduś”, który grał jazz klasyczny, stopniowo wycofał się ze sceny i zajął pracą kompozytora.

Choć przeważającą większość kompozycji „Dudusia” stanowiła muzyka filmowa, to piosenki skomponowane do serialu Wojna domowa(1965) stały się samodzielnymi przebojami.

Dwa lata później w telewizji szła Stawka większa niż życie(1967) z niesamowitymi motywami muzycznymi.

Mięły kolejne dwa lata i znów chwytliwe, urokliwe i melodyjne kompozycje w Jak rozpętałem drugą wojnę światową.

Co dalej? Przygody psa Cywila, Nie lubię poniedziałku, Podróż za jeden uśmiech, Poszukiwany, poszukiwana, Janosik.

Seriale znane całej Polsce z muzyką Matuszkiewicza to Stawiam na Tolka Banana, Czterdziestolatek i Alternatywy 4.

Zakochani są wśród nas, Tak bym chciała kochać już czy W siną dal to również kompozycje Matuszkiewicza.

Tak - zapowiadał Tadeusz Sznuk. :)

Polskie Nagrania wydały antologię kompozycji Jerzego „Dudusia” Matuszkiewicza składającą się z 7 płyt CD. Lista ich zawartości dostępna jest tutaj:
http://polskienagrania.com.pl/2017/08/30/jerzy-matuszkiewicz-antologia-7cd/
Jego dorobek jest imponujący - to ponad 200 kompozycji do filmów animowanych, krótkometrażowych, pełnometrażowych, seriali i reklam.

Do grania jazzu „Duduś” powrócił – w 1998 roku grał w Swing Old Stars, a w 2005 w Swing Believers. Muzyk skończył w tym roku 89 lat. Nadal mieszka z żoną Grażyną w Warszawie – mają dom na Sadybie. To właściwie wszystko, co wiadomo o jego życiu prywatnym.

„Jego melodie znała i gwizdała cała Polska.” - tak o kompozycjach „Dudusia” napisał jeden z serwisów. Wprawdzie czasy kiedy Wojnę domową czy perypetie Hansa Klossa oglądała cała Polska (dosłownie cała, bo dopiero w 1970 telewizja rozpoczęła nadawanie programu drugiego) już nie powrócą, ale czy na pewno w stosunku do tych melodii należy użyć czasu przeszłego?

Zapewne część z Was zna zarówno filmy, seriale, jak i muzykę z nich. Może niektórzy nie widzieli żadnej z tych produkcji, mimo to znają muzykę. A może młodszym czytelnikom zaprezentowane utwory nie były wcześniej znane? Zapraszam do dyskusji. :)

• polish
• tematygodnia
• muzyka