Język bez zaimków byłby sztywny, mało ekspresyjny i najprawdopodobniej naszpikowany powtórzeniami. Używajmy zaimków w mowie i w piśmie, ale pamiętajmy o tym, aby pozostać w zgodzie z nietrudną regułą ich stosowania.

13. Mi, ci, mu

W jezyku polskim rzeczowniki mogą zostać zastąpione odpowiednimi zaimkami rzeczownymi. Najczęściej używamy zaimków osobowych, które odmieniają się przez przypadki. Zaimki ja, ty oraz on w celowniku (komu? czemu?) posiadają formy długie i krótkie:

ja - mnie, mi,

ty - tobie, ci,

on - jemu, mu.

Oczywście obie formy są prawidłowe i jako takie znajdziemy je w każdym słowniku, jednak zależnie od tego, co chcemy zakomunikować i gdzie pada akcent w naszej wypowiedzi, użyjemy jednej lub drugiej. Nie zachodzi tutaj wymienność. Prawidłowa będzie albo wyłącznie forma dłuższa albo krótsza. Dla wielu osób wybór zaimka jest oczywisty i dokonywany "na ucho" - po prostu właściwa forma brzmi dobrze, a nieprawidłowa "zgrzyta", jednak niedbała polszczyzna w środkach masowego przekazu powoduje, że czasem pojawia się wątpliwość.

Formy krótkie (mi, ci, mu) mogą wystapić wyłącznie w pozycji nieakcentowanej w zdaniu.

Tworzą one tak zwane zestroje akcentowe z poprzedzającymi je wyrazami. Skoro potrzebny jest wyraz poprzedzający, to nie mogą one wystąpić na początku zdania, a niestety coraz częstszym błędem jest rozpoczynanie wypowiedzi od nieprawidłowego mi.
Najstosowniejszym (nieakcentowanym) miejscem w zdaniu dla form krótkich jest pozycja po czasowniku.

Pozycja nieakcentowana (po czasowniku)

• Pomożesz mi zainstalować tę aplikację?
• Kupię ci nowe rękawiczki.
• Zaproponuj mu wyjście do kina.

Form dłuższych (mnie, tobie, jemu) używamy na pozycjach akcentowanych w zdaniu.

Początek zdania zawsze jest akcentowany, więc prawidłowe będą wyłącznie formy dłuższe. Form tych używamy również po przyimkach. Często akcentujemy również ostatni wyraz w zdaniu i jeżeli ma to być zaimek, to również musi to być forma dłuższa.

Początek zdania

• Mnie to nie przeszkadza.
• Tobie na pewno tego nie powiem.
• Jemu możesz pożyczyć wiertarkę.

Po przyimkach (ku, dzięki, wbrew, przeciw, na przekór)

• Szedł ku mnie z uśmiechem.
• Dzięki Tobie zdałem egzamin.

Użycie zaimków zależnie od tego, co chcemy zaakcentować

W mowie różnica jest bardzo wyraźna, a dzięki prawidłowemu stosowaniu zaimków, również w tekstach czytelnik od razu wychwyci akcenty i sens komunikatów.

Spis treści

1. Prawidłowe użycie spacji
2. Krótsze zdania to mniejsze ryzyko błędu
3. Jak prawidłowo cytować
4. Pierwsza osoba liczby pojedynczej - JA - wykonawca czynności
5. Savoir-vivre na Steemit
6. Państwa, miasta, mieszkańcy - pisownia wielką i małą literą
7. Kim jestem, komu składam życzenia? Narzędnik kontra celownik
8. O satyrze słów kilka
9. Wolność słowa - blogi i videoblogi
10. Cytowanie przepisów prawa czyli zaklinanie rzeczywistości
11. Tę czy tą?
12. Ach, te przyimki!

• polish
• pl-artykuly
• pl-pisownia