Klecanka rdzaworożna (Polistes dominula)

Klecanka rdzaworożna (Polistes dominula) zwana do niedawna klecanką pospolitą to najczęściej spotykana w Polsce osa - rodzina osowate (Vespidae), podrodzina Polistinae. Z czym można łatwo skojarzyć jej nazwę? Z "kleconymi" w naszym otoczeniu gniazdami. Klecanki chętnie zamieszkują garaże, szopki, strychy. U mnie zbudowały gniazda zarówno w domu narzędziwym typu blaszak jak i w tunelu, w którym uprawiamy ogórki.


Photo: @bowess CC BY-SA 4.0

U klecanek zimują jedynie młode królowe. To one dają początek nowym rodzinom w kolejnym sezonie. Gniazda klecanek są otwarte - jak widać na załączonych fotografiach. Jest to swoisty "plaster" o średnicy dochodzącej do 10-12 cm przyczepiny do podloża dość delikatną "nóżką". Rodzina liczy zwykle około 30 robotnic.
Klecanki mają mieszaną dietę - mogą polować na inne owady i pajęczaki, ale równie chętnie korzystają z nektaru kwiatów. W moim ogrodzie chętnie pożywiają się nektarem wyjątkowo wcześnie w tym roku rozkwitłej nawłoci.


Photo: @bowess CC BY-SA 4.0

Klecanka rdzaworożna bywa mylona z osą dachową, ale ma znacznie mniej koloru żółtego na odwłoku. U klecanki dominuje kolor czarny, a żółć to wąskie paseczki i parzyste plamki. Oba gatunki są zbliżonej wielkości - robotnice mają 11-15 mm dlugości ciała, jednak królowe klecanek są nieco mniejsze (do 18 mm) od królowych os dachowych (do 20 mm). Klecanki są nieco smuklejsze od masywnych os.

Photo: @bowess CC BY-SA 4.0

Klecanki mają w internecie fatalną opinię. Serwisy nastawione na sensację i kliknięcia chętnie odwołują się do skali bólu Schmidta (czterostopniowej), na której klecanki otrzymały 3 punkty, a szerszeń czy pszczoła miodna 2. Czy naprawdę użądlenie klecanki rdzaworożnej jest bardziej bolesne od użądlenia szerszenia? Może tak, może nie. Justin O. Schmidt nie umieścił na swojej liście żadnej polskiej klecanki. Być może użądlenie boli tak samo jak użądlenia amerykańskich kuzynek, ale...

klecanki rdzaworożne są naprawdę nieagresywnymi osami i przekonać się o możliwościach ich żądeł mają możliwość wyjątkowo nieliczne osoby. W ogrodzie można zachować z nimi całkowicie bezpieczną koegzystencję. Są pożytecznymi zapylaczami. Odruchy obronno-agresywne może wywołać tylko bezpośredni atak na ich gniazdo.

Zdjęcia udostępniam na licencji Creative Commons - uznanie autorstwa, na tych samych warunkach.

Klecanka rdzaworożna (Polistes dominula), Twardogóra, Dolny Śląsk, Polska, 12 lipca 2024
European paper wasp, die Haus-Feldwespe, Twardogora, Lower Silesia, Poland, taken 12th July 2024
Camera: Lumix DMC-FZ1000