Próchniaczek czarniawy (Ocypus olens)

Głowa jak u gigantycznej mrówki. Odwłok zadarty jak u skorpiona. I takie osobniki chodzą sobie po publicznych chodnikach. Co na to policja, czemu nie nie robi? Niech mu da pieniądze, niech go przyozdobi!
Tyle tekst piosenki, ale próchniaczka czarniawego wcale nie trzeba przyozdabiać, bo jest piękny. Jest też wielki i wspaniały.

Próchniaczek czarniawy (Ocypus olens) jest chrząszczem i należy do rodziny kusakowatych (Staphylinidae). Po polsku nazywa się skromnie, żeby nie powiedzieć słabawo (od wybieranych kryjówek), ale po angielsku to devil's coach-horse beetle. Można dawać fajne nazwy? Można!

Próchniaczek osiąga nawet ponad 3 centymetry długości. Jest największym kusakowatym w strefie umiarkowanej Europy. W połączeniu z masywnym chitynowym pancerzykiem, czernią, długimi odnóżami i zadzieranim odwłoka daje to efekt naprawdę dużego zwierza. Zamieszkuje dość różnorodne środowiska. Żeruje nocą, dzień zwykle spędza w kryjówce - pod kamieniami, leżącym kłodami drewna, liśćmi.
Odwłok unosi, gdy jest zaniepokojony. Wyszedł w dzień, fotografowałam go - obawy uzasadnione. Na szczęście nie poczuł się zagrożony na tyle, aby strzyknąć cuchnącą wydzieliną z gruczołów na końcu odwłoka.

Próchniaczek nie ma próchnicy, nie je martwego drewna. Jest drapieżny, atakuje wielkimi szczękami. Człowieka też może nimi boleśnie szczypnąć. Pożera szereg gatunków bezkręgowców, nie gardzi również padliną i larwami żerującymi w padlinie.
Zbliża się jesień, a więc już blisko gody próchniaczków. Zapłodnione samice złożą do ziemi jaja, z których jeszcze w tym roku wyklują się larwy żerujące głównie pod ziemią. Na wiosnę, po przezimowaniu nastąpi przepoczwarzenie do formy imaginalnej. Niektórym dorosłym również udaje się zimować pod ziemią - próchniaczki żyją do dwóch lat.

Zdjęcia udostępniam na licencji Creative Commons - uznanie autorstwa, na tych samych warunkach.


Photo: @bowess CC BY-SA 4.0


Photo: @bowess CC BY-SA 4.0

Próchniaczek czarniawy (Ocypus olens), Twardogóra, Dolny Śląsk, Polska, 23 sierpnia 2022
Devil's coach-horse beetle (Ocypus olens), Twardogora, Lower Silesia, Poland, taken 23 August 2022
Camera: Redmi Note 9 Pro